ឯកឧត្តម មិកាមិ ម៉ាសាហ៊ីរ៉ូ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនតែងតាំងជា ឯកអគ្គរាជទូតវិសាមញ្ញ និងពេញសមត្ថភាពនៃប្រទេសជប៉ុនប្រចាំនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នាថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩។ ក្នុងនាមជាឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុននៅកម្ពុជា ឯកឧត្តមបានខិតខំ បំពេញការងារជាផ្លូវការទូតមួយចំនួនដូចជា៖  ថ្លែងសារជាភាសាខ្មែរ តាមរយៈវីដេអូខ្លីៗនៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម(ហ្វេសបុក)របស់ស្ថានទូតជប៉ុន ធ្វើការជួប ប្រជុំជាមួយមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងបំពេញការងារសាធារណៈមួយចំនួនទៀត ដើម្បីរឹតចំណងមិត្តភាពរវាងប្រទេសជប៉ុននិងកម្ពុជា។ បុគ្គលិកទស្សនាវដ្តីញញឹម      បានសុំអនុញ្ញាតិធ្វើបទសម្ភាសន៍ឯកឧត្តម ស្តីអំពីការងារទូទៅនិងការយល់ឃើញរបស់ឯកឧត្តម ចំពោះការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃនិងការអភិវឌ្ឍថ្មីៗនៅកម្ពុជា រួមទាំងទំនាក់ទំនងការបរទេសនៃប្រទេសទាំងពីរដូចខាងក្រោម។

១. តើមូលហេតុអ្វីនាំអោយឯកឧត្តមសម្រេចចិត្តមកបំពេញតួនាទីជាឯកអគ្គរាជទូតនៅកម្ពុជា?

ខ្ញុំបានទទួលការតែងតាំងពីរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ជាឯកអគ្គរាជទូតប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក៏ប៉ុន្តែនេះពុំមានន័យថា ខ្ញុំមិនធ្លាប់មាននិស្ស័យជាមួយកម្ពុជាពីមុនមកនោះទេ។ នៅកំឡុងដើមឆ្នាំ២០០០ កាលនៅបំរើការងារក្នុងស្ថានទូតជប៉ុនក្នុងទីក្រុងបាងកករយៈពេល២ឆ្នាំកន្លះនោះខ្ញុំបានមកទីក្រុងភ្នំពេញនៅពេលមានកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០០២ ហើយក៏បានមកលេងខេត្តសៀមរាបជាមួយក្រុមគ្រួសារផងដែរ។ កាលនោះ ខ្ញុំសង្កេតឃើញថា នៅទីក្រុងភ្នំពេញពុំមានអាគារខ្ពស់ៗនៅឡើយ ហើយឡានក៏នៅមានចំនួនតិចតួច។ ខ្ញុំពិតជាមានការភ្ញាក់ផ្អើលនឹងសកម្មភាពអភិវឌ្ឍដ៏ឆាប់រហ័សនៅកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។

បើនិយាយអំពីអនុស្សាវរីយចំពោះខេត្តសៀមរាបវិញ កាលខ្ញុំនិងគ្រួសារបានមកទស្សនាប្រាសាទអង្គរ ភរិយារបស់ខ្ញុំបានពេញចិត្តនូវរូបចម្លាក់អប្សរាធ្វើពីថ្មដ៏ធំមួយផ្ទាំង ហើយបានទិញដាក់តាំងនៅក្នុងផ្ទះរបស់យើង។ ម្យ៉ាងទៀត ខ្ញុំនៅចាំបានថា ក្នុងកំឡុងពេលទស្សនាប្រាសាទអង្គរ ខ្ញុំបានពកូនស្រីដែលមានអាយុប្រហែល១ឆ្នាំឡើងជណ្តើរប្រាសាទអង្គរវត្តដ៏ចោតហើយបែកញើសយ៉ាងខ្លាំង។ ឥឡូវនេះ កូនស្រីរបស់ខ្ញុំកំពុងរៀននៅសាកលវិទ្យាល័យ ហើយនាងបានមកធ្វើកម្មសិក្សានៅសាលាអនុវិទ្យាល័យមួយកន្លែងក្នុងខេត្តសៀមរាប កាលពីខែកុម្ភៈនិងមីនាថ្មីៗនេះ។ ខ្ញុំពិតជាមានសេចក្តីត្រេកអរជាខ្លាំង ដែលបានឃើញកូនស្រីរបស់ខ្ញុំមានការធំលូតលាស់ស្របគ្នានឹងការរីកចំរើននៅកម្ពុជារហូតមកនេះ។

២. ក្នុងនាមជាឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា តើឯកឧត្តមមានការងារប្រចាំថ្ងៃដូចម្តេច?

ការងារសំខាន់របស់ខ្ញុំ គឺកិច្ចការទូត និងកិច្ចការជួយសម្រួលដល់ជនជាតិជប៉ុន ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ឧទាហរណ៍ដូចជាជំនួបជាមួយភាគីរដ្ឋាភិបាលនិងភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗ ដើម្បីធ្វើការពិភាក្សាឬកិច្ចប្រជុំ ដែលទាក់ទងនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទៅថ្ងៃមុខ។ជាទូទៅ ខ្ញុំតែងតែមានការចូលរួមក្នុងពិធីផ្លូវការ ឬជំនួបជាមួយភាគីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល (NGO) ឬក្រុមហ៊ុនជប៉ុននៅកម្ពុជា  ក៏ដូចជាជំនួបជាមួយទូតនៃប្រទេសនានាជាដើម ចំនួនម្តងឬពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ។ ខ្ញុំក៏តែងតែចូលរួមតាមលទ្ធភាពដែលមាន ឆ្លើយតបចំពោះការអញ្ជើញចូលរួមក្នុងពិធីផ្លូវការ ឬកិច្ចប្រជុំអ្វីមួយពីស្ថាប័នខាងក្រៅផងដែរ។ ពេលខ្លះ យើងក៏មានការអញ្ជើញភ្ញៀវដែលពាក់ព័ន្ធពីខាងក្រៅមកពិភាក្សាការងារនៅក្នុងកំឡុងពេលអាហារថ្ងៃត្រង់ ឬអាហារពេលល្ងាចនៅក្នុងស្ថានទូត ហើយពេលខ្លះក៏មានការចូលរួមប្រជុំជាមួយតំណាងរាស្រ្តឬមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលពីប្រទេសជប៉ុនជាមួយភាគីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផងដែរ។

៣. តើឯកឧត្តមចូលចិត្តធ្វើអ្វីខ្លះនៅថ្ងៃសម្រាកពីកិច្ចការងារទាំងនោះ?

ជាទូទៅ ស្ថានទូតមានថ្ងៃឈប់សម្រាកប្រចាំជារៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍ និងអាទិត្យ ក៏ប៉ុន្តែចំពោះរូបខ្ញុំវិញ ដោយសារមានការអញ្ជើញចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនៅថ្ងៃសៅរ៍និងអាទិត្យច្រើន ដូច្នេះ ថ្ងៃសម្រាកធម្មតាសម្រាប់ខ្ញុំ គឺមិនសូវមានទៀងទាត់នោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅថ្ងៃអាចឈប់សម្រាកបានខ្ញុំចូលរួមប្រកួតកីឡាវាយកូនហ្គូលជាមួយដៃគូជប៉ុនដែលរស់នៅកម្ពុជាហើយពេលខ្លះទៅកន្លែងហាត់ប្រាណ ហែលទឹក ឬអានសៀវភៅជាដើម។ គ្រួសាររបស់ខ្ញុំនឹងមានគម្រោងមកស្នាក់នៅនាពេលខាងមុខឆាប់ៗនេះក៏ប៉ុន្តែឥឡូវ ដោយសារខ្ញុំរស់នៅទីនេះម្នាក់ឯង ដូច្នេះ ពេលទំនេរខ្លះខ្ញុំចេញទៅទិញឥវ៉ាន់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃផ្ទាល់ខ្លួននៅផ្សារអ៊ីអនផងដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត ក៏មានការចុះទៅបំពេញបេសកកម្មនៅតាមខេត្តច្រើនគួរសមដែរ ដូចជាថ្មីៗនេះ ខ្ញុំបានចុះទៅធ្វើទស្សនកិច្ចការងារជួសជុលប្រាសាទនៅខេត្តសៀមរាប និងបានចូលរួមពិធីបើកសម្ពោធរោងចក្រសហគ្រាសជប៉ុន ដែលសាងសង់រួចរាល់នៅទីក្រុងប៉ោយប៉ែតផងដែរ។

៤. ចំពោះការប្រាស្រ័យរស់នៅជាប្រចាំនៅកម្ពុជាវិញ តើឯកឧត្តមមាន ផលលំបាកអ្វីខ្លះដែរឬទេ?

ជាទូទៅ មានមនុស្សជាច្រើនអាចគិតថា ខ្ញុំរស់នៅតែម្នាក់ឯងស្រួលក្នុងនិវេសនដ្ឋានទូតដ៏ធំទូលាយនេះ ក៏ប៉ុន្តែ តាមពិតទៅ វាមិនដូចការគិតបែបនោះទេ។ ពេលចង់ចេញទៅក្រៅម្តងៗ ខ្ញុំត្រូវដើរឆ្ងាយពីស្ថានទូត។ម្យ៉ាងទៀត ខ្ញុំចូលចិត្តដើរមើលទេសភាពក្នុងក្រុង និងនិយាយប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកដទៃ ក៏ប៉ុន្តែដោយសារផ្លូវថ្មើរជើងនៅម្តុំនេះពិបាកដើរបន្តិច ដូច្នេះវាគួរអោយសោកស្តាយសម្រាប់ខ្ញុំ។

៥. ឯកឧត្តមបានទស្សនាកន្លែងផ្សេងៗនៅកម្ពុជា តើក្នុងនោះឯកឧត្តមចូលចិត្តកន្លែងបែបណាជាងគេ?

ការពិតទៅ ខ្ញុំចូលចិត្តទស្សនាប្រាង្គប្រាសាទនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជាណាស់។ ខ្ញុំបានទៅទស្សនាប្រាសាទល្បីៗមួយចំនួនដូចជា ប្រាសាទអង្គរវត្ត បាយ័ន និងតាព្រហ្ម ហើយខ្ញុំក៏បានទៅទស្សនាប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក ដែលទើបបានដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងបញ្ជីសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ និងប្រាសាទព្រះវិហារដែលស្ថិតនៅជាប់ព្រំដែនប្រទេសថៃ ប្រាសាទបឹងមាលា និងប្រាសាទបន្ទាយស្រី ដែលមានចម្លាក់រូបអប្សរាដែលមានក្បាច់រចនាដ៏វិចិត្រផងដែរ ហើយបានធ្វើការស្វែងយល់ដោយផ្ទាល់អំពីភាពអស្ចារ្យនៃប្រាង្គប្រាសាទទាំងនោះ។ ប្រសិនជាមានឱកាស ខ្ញុំចង់ទៅមើលប្រាង្គប្រាសាទដទៃទៀតដែរ។ ជាមួយគ្នានេះខ្ញុំក៏ចូលចិត្តទស្សនានូវទេសភាព និងស្ថានភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនខ្មែរនៅទីជនបទផងដែរ។

៦. ចំពោះម្ហូបអាហារខ្មែរវិញ តើឯកឧត្តមចូលចិត្តម្ហូបបែបណាដែរ?

ខ្ញុំគិតថាម្ហូបខ្មែរ គឺឆ្ងាញ់ តែបើនិយាយអោយចំទៅគឺខ្ញុំចូលចិត្តគុយទាវណាស់។ ខ្ញុំមានការភ្ញាក់ផ្អើលនឹងគុយទាវខ្មែរត្រង់ថា គេញុំាវាជាអាហារពេលព្រឹក ព្រោះនៅប្រទេសជប៉ុនមានមីដែលស្រដៀងនឹងគុយទាវនេះដែរ តែគេនិយមញុំាវាតែនៅពេលថ្ងៃនិងយប់។ នៅពេលរស់នៅផ្ទាល់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ធ្វើអោយខ្ញុំចង់ញុំាគុយទាវរាល់ព្រឹកក្រោយពីក្រោកពីដំណេក។ ម្យ៉ាងទៀត ផ្លែឈើនៅកម្ពុជាក៏មានរសជាតិឆ្ងាញ់ដែរ។ មានផ្លែឈើរសជាតិឆ្ងាញ់មួយចំនួនដែលពុំមាននៅប្រទេសជប៉ុនដូចជា៖ ផ្លែខ្នុរ ផ្លែមៀន ជាពិសេសទឹកដូង។ យ៉ាងណាមិញ ម្រេចខ្មែរក៏មានរសជាតិឈ្ងុយឆ្ងាញ់ផងដែរ ខ្ញុំតែងតែប្រើវាជាមួយម្ហូបផ្សេងៗ។

៧. តើឯកឧត្តមរៀនភាសាខ្មែរយ៉ាងដូចម្តេចដែរ?

ខ្ញុំរៀនភាសាខ្មែរមួយដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ពីគ្រូបង្រៀនម្នាក់។ ដោយសារខ្ញុំត្រូវធ្វើការផ្សព្វផ្សាយនូវសារជាភាសាខ្មែរ តាមរយៈវីដេអូខ្លីៗក្នុងទំព័រហ្វេសបុកស្ថានទូត ដូច្នេះខ្ញុំតែងតែធ្វើការហាត់អានជាច្រើនដងជាមួយគ្រូដើម្បីអោយចាំស្ទាត់នូវខ្លឹមសារត្រូវនិយាយ។ ខ្ញុំបានធ្វើការងារនេះបានជាងកន្លះឆ្នាំមកហើយ ឥឡូវនេះ ខ្ញុំក៏បានទន្ទេញចាំនូវពាក្យមួយចំនួនគ្រាន់បើផងដែរ។ ដូច្នេះ បន្ទាប់ពីនេះ មិនត្រឹមតែការធ្វើសុន្ទរកថាជាសារខ្លីៗប៉ុណ្ណោះទេ ខ្ញុំនឹងព្យាយាមរៀនអោយចេះនូវការសន្ទនាងាយៗផ្ទាល់ជាមួយប្រជាជនខ្មែរ។បន្ទាប់ពីចូលបំរើការងារនៅក្រសួងការបរទេសជប៉ុន ខ្ញុំបានបំរើការជាមន្រ្តីទូតនៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដូចជា៖ អង់គ្លេស អេហ្សីបសហរដ្ឋអាមេរិក (ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនឌីស៊ី) ថៃ និងចិន (ទីក្រុងប៉េកាំង)។ ការរៀនភាសាណាមួយអោយចេះស្ទាត់គឺជារឿងមួយដ៏លំបាក ក៏ប៉ុន្តែការរៀនភាសាបរទេសណាមួយគឺពិតជារឿងមួយដ៏គួរអោយចាប់អារម្មណ៍ព្រោះវាមិនត្រឹមតែអោយយើងអាចប្រាស្រ័យទាក់ទងបានងាយស្រួលប៉ុណ្ណោះនោះទេ ថែមទាំងអាចធ្វើការស្វែងយល់អំពីវប្បធម៌ និងការគិតរបស់ប្រជាជននៃប្រទេសនោះជាដើមបានផងដែរ។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើអ្នកណាម្នាក់មានឱកាសទៅរស់នៅ ឬបំរើការងារនៅក្នុងប្រទេសណាមួយ ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តនិងណែនាំអោយគាត់រៀនភាសាជាតិនៃប្រទេសនោះ។

៨. តើឯកឧត្តមយល់ឃើញដូចម្តេចចំពោះលក្ខណៈពិសេសរបស់ប្រទេសកម្ពុជា?

ខ្ញុំមានការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងចំពោះប្រទេសកម្ពុជាដែលមានចំនួនយុវជនច្រើន ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំក៏ចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងចំពោះស្នាមញញឹមរបស់កុមារៗផងដែរ។ទឹកមុខដ៏ស្រស់ស្រាយរបស់កុមារកម្ពុជាបានធ្វើអោយខ្ញុំនឹកដល់ស្នាមញញឹមរបស់កុមារជប៉ុន ដែលពុំសូវឃើញមានដូចពីមុន។ ម្យ៉ាងទៀត ខ្ញុំក៏សង្កេតឃើញនូវលក្ខណៈពិសេសមួយទៀតនៃថាមពលនិងភាពក្លៀវក្លារបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការធ្វើអោយសេដ្ឋកិច្ចនិងជីវភាពរស់នៅរបស់ខ្លួនមានការរីកចំរើនដែរ។ ខ្ញុំគិតថាការរីកចំរើនរបស់ប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន គឺស្រដៀងគ្នានឹងស្ថានភាពប្រទេសជប៉ុន ដែលខ្ញុំបានឃើញកាលពីកំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០។ ការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជាក្រោយទទួលបាននូវសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ ដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាមគឺស្រដៀងគ្នានឹងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជប៉ុន កាលពី២០ ទៅ៣០ឆ្នាំ ក្រោយពីបានបញ្ចប់សង្រ្គាមនៅឆ្នាំ១៩៤៥ ដែរ។ ដូច្នេះ ខណៈពេលប្រទេសមួយមានការអភិវឌ្ឍខ្លាំង វាតែងតែនាំអោយមានបញ្ហាជាច្រើនដែលត្រូវដោះស្រាយស្របពេលជាមួយគ្នានោះ ដូចជា បញ្ហាចរាចរណ៍និង កាកសំណល់ជាដើម។

៩. តើឯកឧត្តមចង់ឃើញប្រទេសកម្ពុជាមានការអភិវឌ្ឍដូចម្តេចនាពេលអនាគត?

បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសកម្ពុជាមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ ៧% ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ដូច្នេះកំណើននេះនឹងនាំអោយរដ្ឋាភិបាលមានប្រាក់ចំណូលច្រើនកើនឡើង ហើយប្រទេសនឹងមានការរីកចំរើន យ៉ាងណាមិញ វាក៏នឹងនាំអោយមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចសង្គមច្រើនកើតឡើងស្របគ្នាផងដែរ។ ដូច្នេះដើម្បីដោះស្រាយរាល់បញ្ហាទាំងអស់នោះ ប្រការសំខាន់គឺការបែងចែកនូវភោគផលនៃការរីកចំរើននៃសេដ្ឋកិច្ចទាំងនោះ អោយមានតម្លាភាពជូនទៅប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូប។ ខ្ញុំចង់ឃើញរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អនុវត្តបាននូវគោលនយោបាយមួយដ៏ត្រឹមត្រូវ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនោះ។មានប្រជាជនខ្មែរជាច្រើន បានឆ្លងកាត់នូវសម័យសង្រ្គាមនិងរបបខ្មែរក្រហមដ៏ជូរចត់និងខ្លោចផ្សា។ ដូច្នេះ ខ្ញុំចង់ឃើញពួកគាត់មានសុភមង្គលនិងរស់នៅដោយសុខដុមរមនា ហើយចង់ចូលរួមគាំទ្ររាល់សកម្មភាពដែលធ្វើឡើងដើម្បីសុភមង្គលរបស់ពួកគាត់។ ខ្ញុំពិតជាមានក្តីរីករាយនឹងការងារជាឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុនប្រចាំនៅកម្ពុជា ដែលអាចធ្វើការពាក់ព័ន្ធនូវរាល់សកម្មភាពជំនួយសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច។ ម្យ៉ាងទៀត ខ្ញុំក៏សូមថ្លែងអំណរគុណដល់រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានការគោរពស្រលាញ់ និងរាប់អានដល់ប្រទេសជប៉ុន និងប្រជាជនជប៉ុនដែលបានបង្កនូវភាពងាយស្រួលជាច្រើនដល់រូបខ្ញុំ ក្នុងការបំពេញការងារនៅកម្ពុជា។ កាយវិការទាំងនេះ បានបង្ហាញឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់អំពីការគាំទ្រ និងពេញចិត្តដល់សកម្មភាពជំនួយរបស់ប្រជាជនជប៉ុននៅកម្ពុជា ដូច្នេះយើងខ្ញុំនឹងប្តេជ្ញាបន្តនូវទំនាក់ទំនងល្អនេះទៅមុខទៀត។

ចំពោះវិស័យការទូតរបស់កម្ពុជាវិញ ខ្ញុំគិតថា កម្ពុជាគួរបន្តធ្វើឲ្យមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយប្រទេសផ្សេងៗ ជាជាងពង្រឹងនូវទំនាក់ទំនងជាមួយតែប្រទេសណាមួយជាពិសេស។ ចំណែកឯផ្នែកនយោបាយវិញ ខ្ញុំចង់ឃើញកម្ពុជាបន្តពង្រឹងតម្លៃ និងគោលការណ៍នៃការគោរពសិទ្ធមនុស្ស និងសេរីភាព និតិរដ្ឋ និងអភិបាលកិច្ចល្អ ក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយតាមបែបកម្ពុជា។ ដោយសារប្រទេសនីមួយៗមានវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្រ្តខុសៗគ្នា ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា អ្វីដែលល្អជាងគេនោះគឺ ប្រទេសកម្ពុជាអភិវឌ្ឍតាមបែបកម្ពុជា ហើយប្រទេសជប៉ុននឹងបន្តជួយដល់ការអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជាតាមរបៀបរបស់ខ្លួន៕

សម្រាប់ពត៌មានបន្ថែម ៖

【NyoNyum Khmer No. 39】

(日本語) NyoNyum Khmer 39号は「カンボジア農業について」

Read More